UIO je u vrhu institucija na nivou BiH po broju zaposlenih, a probleme sa kojima se susreću su pobrojali u izvještaju o radu u 2019. godini, gdje navode da im starosna struktura zaposlenih sve više predstavlja problem.

Poslove iz zakonom utvrđene nadležnosti UIO posljednjeg dana decembra 2019. godine obavljalo je 2.417 izvršilaca, te još sedam u organizacionim jedinicama Upravnog odbora UIO. Od toga je 2.270 službenika zaposleno na neodređeno vrijeme, a 147 izvršilaca na određeno vrijeme. U regionalnim centrima UIO BiH, odnosno u Sarajevu, Banjaluci, Mostaru i Tuzli raspoređeno je 1.987 službenika, a 430 radi u sjedištu Uprave u Banjaluci.

Posljednji presjek stanja je pokazao da više od 1.220 zaposlenih u Upravi i Upravnom odboru ima visoku stručnu spremu, višu i četvorogodišnju srednju školu nekoliko stotina zaposlenih, a među kadrom je i 16 lica sa diplomom trogodišnje srednje škole, te 27 koji su završili samo osnovnu školu.

Analiza po organizacionim jedinicama je pokazala da im nedostaje određen broj izvršilaca, posebno u oblastima upravnog rješavanja, revizije i kontrole, te analize rizika, carinske tarife i porijekla robe.

- Obim poslova je znatno povećan i poslovne aktivnosti su sve složenije u odnosu na ranije godine funkcionisanja Uprave. Nepovoljna je starosna struktura zaposlenih. Oko 200 zaposlenih ima 61 i više godina starosti, dok oni starosti od 50 do 60 godina čine oko 40 odsto svih radnika - potvrdili su u Upravi.

Takvo stanje starosne strukture zaposlenih, dodali su, zahtijeva ozbiljan pristup kako bi blagovremeno obezbijedili kadrove za obavljanje poslova koji zahtijevaju posebne vrste znanja i iskustva u segmentima iz oblasti indirektnih poreza, a koje iskustvo stiču kroz višegodišnji rad na konkretnim poslovima.

Drugi u nizu problema je i manjak novca za sprovođenje stručne edukacije zaposlenih u UIO i obveznika indirektnih poreza, ali i manjak adekvatne finansijske motivacije za rad, odnosno niske plate u odnosu na složenost poslova koje zaposleni u UIO obavljaju.

- U tom smislu je prisutno nezadovoljstvo zaposlenih, a istovremeno i nemogućnost internog premještaja radi popune pojedinih mjesta kada to zahtijeva obim poslova - navode u UIO.

Na primjer, kako dodaju, dešavale su se opstrukcije prilikom premještaja ovlašćenog službenog lica na radno mjesto istog nivoa na kojem izvršilac nema pravo na dodatak na platu po osnovu ovlašćenja, na način da su premješteni službenici posezali za bolovanjima.

- Pri tome nemamo adekvatne mehanizme za provjeru opravdanosti bolovanja. I u slučaju izvršenih provjera odsustva premještenog službenika sa posla zbog bolovanja nismo imali razumijevanje zdravstvenih ustanova - naveli su u Upravi, u čije redove bi uskoro trebalo da stignu 133 službenika.

Problema, s druge strane, UIO nije imao u prikupljanju prihoda. U kasi je lani završilo 7,987 milijardi KM, što je za oko 390 miliona KM više u odnosu na isti period 2018. godine. Najviše novca je prikupljeno od PDV-a, odnosno više od pet milijardi.

Razlozi odlaska radnika u 2019.

41      - odlazak u penziju

11      - dobrovoljan odlazak

7        - neproduženje ugovora o radu

3        - disciplinske mjere

2        - otkaz ugovora o radu

1        - izdržavanje zatvorske kazne