Svijet
14.10.2022.
02:08
Eksplozije na Sjevernom toku, podvodna diplomatija, strahovi i demarši
Izvor: RTS
0
Foto: Screenshot
Rusija je najavila da neće priznati rezultate istrage o eksplozijama gasovoda Sjeverni tok 1 i 2 kod danskog ostrva Bornholm ukoliko u proces ne budu uključeni ruski stručnjaci. Diplomate iz Danske, Njemačke i Švedske u ministarstvu spoljnih poslova u Moskvi. Debata u Danskoj oko slanja vojske na Bornholm, 76 godina poslije povlačenja sovjetskih trupa.
Zbog redukovanog plasmana objava cafe.ba na Facebook od 27.09.2022 za nesmetano praćenje vijesti i ostalog sadržaja, dodajte cafe.ba besplatnu aplikaciju ! Klikom OVDJE !
Rusko ministarstvo spoljnih poslova zatražilo je objašnjenja od Danske, Švedske i Norveške zbog čega vlasti u Moskvi i kompanija "Gasprom" nisu uključeni u istragu o eksplozijama koje su 27. septembra onesposobile gasovode Sjeverni tok 1 i 2.
"Rusija, naravno, neće priznati kvazirezultate takve istrage, ukoliko ne budu uključeni ruski stručnjaci", saopštilo je rusko ministarstvo spoljnih poslova nakon sastanka da diplomatama iz ove tri države.
Ruska reakcija uslijedila je pošto su danske vlasti obavjestile kompaniju "Nord strim AG", koja je vlasnik gasovoda, da neće moći da pošalje istražitelje do okončanja zvaničnih istraga.
"Ukoliko pozivi na saradnju i dalje budu ignorisani, smatraćemo da ove tri evropske zemlje nešto kriju ili prikrivaju počinioce terorističkog napada", saopštilo je rusko ministarstvo spoljnih poslova.
Istrage, paralelno, vode istražitelji iz Švedske, Danske i Njemačke.
"Nije nam omogućeno da pregledamo oštećeni dio gasovoda", saopštio je "Gasprom". "Prema informacijama koje smo dobili od danskih vlasti, za procesuiranje našeg zahtjeva biće potrebno više od 20 radnih dana".
Mjesta na kojima su eksplodirale cijevi gasovoda prvi su istražili Šveđani, čiji su stručnjaci obznanili da je havarija najvjerovatnije rezultat sabotaže, te da će dalje pojedinosti saopštiti poslije analiza materijala prikupljenog na mjestu događaja.
Danske vlasti su se izjašnjavale o uzrocima havarije, navodeći da će sve biti jasnije poslije okončanja istrage, dok su njemački istražitelji do cijevi u Baltičkom moru stigli u ponedjeljak, na minolovcu "Dilingen" i pratećem brodu "Mitelgrund".
Još prije nego što su se ronioci spustili u Baltik, njemački obavještajni eksperti su ocijenili da su napadi na gasovode kompleksna operacija, koju nije mogla da izvede teroristička organizacija, već samo dobro opremljene i obučene specijalne snage.
Obavještajna služba BND je procijenila da su cijevi gasovoda dignute u vazduh u eksplozijama oko 500 kilograma TNT-a, koliko je bilo potrebno da se uništi nekoliko centimetara čelične obloge i isto toliko armiranog betona u koji su postavljene cijevi.
Cijevi Sjevernog toka 1 i 2 postavljene su na dubini od 80 do 110 metara što, navode njemački eksperti, isključuje mogućnost da su za napad odgovorne terorističke organizacije.
Gotovo istovremeno, danski istražitelji objasnili su da cio tok istrage usporavaju mine koje se u vodama oko ostrva Bornholm nalaze još od Drugog svjetskog rata. Jednu takvu minu njemački razarač pronašao je i onesposobio u blizini gasovoda 2015. godine. Zbog tog incidenta nakratko je bila obustavljena isporuka gasa Sjevernim tokom 1.
Tenzije zbog eksplozija na gasovodu izazvale su i polemiku da li Danska treba da vrati vojsku na Bernholm, 22 godina od zatvaranja baze.
Dio političara i oficira smatra da bi, u slučaju sukoba, Danska morala da prebaci brodove i avione na ovo ostrvo, ali je ta ideja daleko od realizacije, pošto joj se većina stranaka protivi, smatrajući da na Baltičkom moru neće izbiti rat sa Rusijom.
Strah Danaca od ruske invazije potiče od događaja iz maja 1945. godine, kada su se sovjetske snage, posle žestokog bombardovanja, iskrcale na ostrvo i nakon žestokih borbi zarobile oko 12.000 pripadnika tamošnjeg garnizona, mahom sačinjenog od boraca "SS" iz baltičkih država.
Sovjeti su Bornholm napustili godinu dana kasnije.