Smatraju ovo  analitičari, sagovornici "Glasa Srpske" komentarišući poruke sa nedavno održane Minhenske bezbjednosne konferencije, ali i zvanično započete mirovne pregovore između SAD i Rusije u kojima, bar za sada, ne učestvuju predstavnici Evrope i Ukrajine, a što je unervozilo pojedine lidere sa Starog kontinenta.

POTEZ OČAJNIKA

Iako je iz Bijele kuće poručeno da će nakon odvojenih bilateralnih sastanaka sa Rusijom i Ukrajinom sve strane na kraju biti uključene u postizanje nekog konačnog rješenja, mirovnog sporazuma o prekidu rata Ukrajine i Rusije, to očigledno nije zvučalo uvjerljivo pojedinim političarima. Na poziv francuskog predsjednika Emanuela Makrona juče je u Parizu održan hitan sastanak evropskih čelnika. Sastanku su prisustvovali lideri Njemačke, Italije, Poljske, Španije, Holandije, Danske i Britanije, kao i predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen, ali i glavni sekretar NATO-a Mark Rute. Iz pojedinih zemalja  su kritikovali Makrona, pitajući ga zašto i drugi evropski lideri nisu prisutni u Parizu, dok je mađarski premijer Viktor Orban otišao korak dalje poručivši da su se u glavnom gradu Francuske okupili, kako ih je nazvao, proratni evropski čelnici.  Kako je saopšteno od strane pomenute evropske sedmorke  koja se okupila u Parizu, cilj je dogovoriti se o zajedničkoj strategiji, odnosno na koji način će se odnositi prema američkom predsjedniku Trampu i njegovim planovima da zaustavi rat u Ukrajini, šta mu se može ponuditi da Evropa ne ostane van ove priče, ali i o odbrambenoj politici, pogotovo nakon prijetnji iz Vašingtona da bi se dobar dio američkih vojnih snaga mogao povući iz Evrope. Tramp je tom prilikom istakao da Evropa mora naučiti da se ubuduće brani sama, ali i da se nada da će u njoj doći do daljeg jačanja suverenističkih pokreta, za koje je rekao da jedini mogu učiniti Evropu ponovo jakom.

PISANjE ISTORIJE

U Berlinu, Parizu i Briselu ostali su zatečeni i nakon informacije da će u prestonici Saudijske Arabije Rijadu danas biti održan sastanak državnog sekretara Marka Rubija i ministra inostranih  poslova Rusije Sergeja Lavrova kojem će, kako je najavljeno, prisustvovati i savjetnik za nacionalnu bezbjednost Majk Volc, ali i, interesantno, posebni izaslanik za Bliski istok Stiv Vitkof. Kako je saopšteno iz Kremlja, ovaj sastanak će poslužiti za obnovu narušenih rusko-američkih odnosa i pripremu mogućih pregovora o Ukrajini. Poručeno je da se Rusija zalaže za usvajanje trajne rezolucije kojom bi se Ukrajina obavezala na neutralnost, demilitarizaciju i priznavanje trenutne teritorijalne realnosti.

Prema riječima general-majora u penziji i bivšeg načelnika Uprave za strategijsko planiranje Vojske Srbije Božidara Force, sudeći po tome da su pregovori Vašingtona i Moskve u posljednje vrijeme intenzivirani, nije nimalo nerealno da do 20. aprila, kako su to objavili pojedini američki mediji, Tramp uspije da se s Putinom, a  onda i sa Zelenskim dogovori o prekidu vatre, a koji bi onda bio i uvod u postizanje nekog mirovnog sporazuma.

- Postoji jedno nepisano pravilo, a to je da predsednici tokom svog drugog mandata ostave nešto i za istoriju. Verujem da  će i sada biti tako. Pored toga, nikako ne treba zaboraviti da Tramp odavno ima pik na Evropsku uniju, koju ne želi  jaku. On želi jak NATO, te zbog toga sada preti Evropi povlačenjem američkih snaga. Videli smo da je američki potpredsednik na Minhenskoj bezbednosnoj konferenciji otvoreno kritikovao Nemačku shvatajući da je ova zemlja i dalje predvodnica EU. Mislim da će nova administracija učiniti sve da zavadi Berlin i Pariz.  I to će biti jedan od načina da u potpunosti oslabi EU -  kaže Forca.

PEKING I MOSKVA

Da bi sve te planove Tramp i sproveo u djelo, a kako bi, kako smatra Forca, mogao komotnije da se okrene obračunu s Kinom, novoj američkoj administraciji kao prvo treba mir u Ukrajini. Što se tiče ovih mirovnih pregovora, Forca navodi da postaje jasno, pa i iz samih izjava visokih američkih zvaničnika, da će Rusija zadržati sva osvojena područja.

- Moskva će morati nešto da ponudi Americi da bi oni priznali "podelu" Ukrajine, odnosno naterali Kijev na tako nešto. Biće veoma interesantno, pogotovo ukoliko od Putina iza zatvorenih vrata bude zatraženo da, recimo, okrene leđa Kini. Američki političar i diplomata Zbignjev Bžežinski svojevremeno je upozoravao da SAD jedino zajednički sa Rusijom mogu parirati Kini. Ne verujem u takav scenario, ali nisam baš siguran da  Tramp to ne pokušava sprovesti u delo. Verujem da će Lavrov nakon Rijada otići u Peking na razgovore. Znači, mnogo toga je u igri. Evropa je tu zadnja rupa na svirali. Toga postaju svesni i njeni lideri, koji sada pokušavaju izvući bilo kakve benefite iz ove, prije svega, Trampove geopolitičke slagalice  - mišljenja je Forca.

Dodaje da će, kako god da bude završen rat u Ukrajini, prostori istočne Evrope biti poput Bliskog istoka, pogotovo ukoliko mirovni sporazum završi u vidu zamrznutog sukoba, nalik onom između dvije Koreje. U slučaju da u neko drugo vrijeme bude ponovo odmrznut, Forca vjeruje da tada od krnje Ukrajine ne bi ostalo ništa. Kaže da nijedan drugi scenario nije moguć.

Smatra i da je antiratne poruke koje stižu sa vašingtonske adrese potrebno gledati u kontekstu priče da Ukrajina raspolaže vrijednim i rijetkim mineralima i rudama, čija se vrijednost procjenjuje između 12 i 26 biliona dolara.  To je karta na koju Zelenski najviše polaže, računajući da bi mu to moglo obezbijediti nešto povoljniji status prilikom postizanja mirovnog sporazuma. Forca, međutim, navodi da se većina tih vrijednih resursa nalazi u rukama i pod kontrolom ruske vojske, odnosno na području DNR i LNR.

- Sve što Tramp pokušava ima cilj da vodu prevede na svoj mlin. Pokušava dirigovati procesima u svetu, ponašajući se kao Džon Vejn, a sve se svodi na poznatu uzrečicu: "Ne hvatam na lepotu, već na brzinu". Evropu je uhvatio nespremnu. Pokušaji, da ih tako nazovem, političkog koprcanja podsećaju me na ribu  koja se našla na suvom. I ta riba će učiniti sve da se dočepa bar plićaka u kom bi mogla preživeti. Moja teorija je da će na kraju Evropa umesto ruske gvozdene zavese dobiti američku. Ne bi me čudilo da se u narednih par godina, a na šta je nedavno upozorio i premijer Mađarske Viktor Orban, Evropska unija raspadne, odnosno prestane da  postoji u sadašnjem formatu - poručio je Forca.  

SLAGALICA

Slično mišljenje ima i bivši diplomata Vladislav Jovanović, navodeći da novoj američkoj administraciji ne treba ovakva Evropa, koja je prvo korišćena za borbu protiv komunizma i Sovjetskog Saveza, a danas protiv Rusije. Smatra da svi potezi koje Tramp trenutno vuče govore da je on prije svega trgovac, odnosno biznismen, a ne politički idealista zarobljen u vremenu i prostoru.

- Mislim da je svestan svih novih vetrova i geopolitičkih promena u svetu, te da Amerika ne može više vladati svetom na dosadašnji način. Verujem da će Tramp učiniti sve da Rusiju vrati u međunarodne organizacije iz kojih je isključena, a što bi onda moglo voditi i ka ukidanju mnogobrojnih sankcija. Odlučio je da vodi jednu realnu politiku, a pre svega sa Rusijom, jer mu je jedna od namera da Moskvu pokuša što više udaljiti od Pekinga. To je jedna politika koju je svojevremeno propagirao i Henri -kaže Jovanović.

Dodaje i da je izopštavanje Evrope iz trenutnih mirovnih pregovora u vezi sa Ukrajinom najbolji signal kako je novi američki predsjednik doživljava, ali i kakvi su mu planovi, podstičući pojedine suverenističke pokrete unutar nekih evropskih država.

- Sve ovo ukazuje da Evropa sve više postaje drugorazredna velika sila, daleko od onih koje bi u narednom periodu trebalo da utvrde novi odnos snaga na globalnom nivou - poručio je Jovanović dodajući da je priča o završetku rata u Ukrajini samo jedan djelić te nove geopolitičke "lego" slagalice.

Trgovanje resursima
Ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski krajem prošle godine sugerisao je da bi njegova zemlja mogla da pristane da dozvoli svojim zapadnim saveznicima da učestvuju u zajedničkoj eksploataciji ogromnih nalazišta vrijednih i rijetkih minerala, uključujući litijum, titanijum i grafit. Zauzvrat je od SAD i EU zatražio bezbjednosne garancije.

Mirovne snage
Gotovo sve veće evropske zemlje, među kojima je i Njemačka, ali i Velika Britanija, saopštile su da su otvorene za eventualno slanje svojih vojnika u mirovnu misiju. Jedino je iz Poljske poručeno da nisu spremni na tako nešto. U  međuvremenu, pojedini američki mediji objavili su da je jedna od ideja Vašingtona da u slučaju postizanja sporazuma o rješenju oružanog sukoba  u Ukrajinu budu poslate mirovne snage iz Kine i Brazila koje bi bile raspoređene duž linije razdvajanja. Zamjenik predsjednika ruske Državne dume Vitalij Milonov nazvao je ovo besmislenim, navodeći da mirovne snage nisu potrebne. Smatra da je Ukrajinu potrebno demilitarizovati, te ostaviti samo policiju i nacionalnu gardu. Upozorio je da evropske zemlje forsiraju priču o mirovnom kontingentu kako bi održale ovaj sukob tinjajućim.