Auto moto
27.08.2022.
13:53
Jubilej legendarnog modela: „Peglica“ slavi 50. rođendan
Izvor: Nova S
0
Foto: Fiat promo
Fiat ove godine proslavlja 50 godina od početka proizvodnje legendarnog modela 126, pristupačnog gradskog automobila koji je motorizovao dobar dio Evrope, a pogotovo njenog istočnog dijela.
Fiat 126, kod nas poznatiji kao „Peglica“, debitovao je na Salonu automobila u Torinu u oktobru 1972. godine, kao mali, gradski automobil sa prostorom za četiri putnika i motorom pozadi. Tokom 28 godina proizvodnje, nije bilo ideja za drugu generaciju, a sa proizvodnih traka je sišlo 4.763.655 primeraka.
Ovaj model je zamišljen kao zamjena za legendarni Fiat 500, a i dizajnerski su mogle da se primjete brojne sličnosti. Ipak, Fiat 126 nije doživeo uspjeh u Italiji kao njegov prethodnik, ali je zato postao pravi hit sa druge strane „Gvozdene zavjese“.
Polski Fiat 126p
Najpopularnija verzija proizvodila se u Poljskoj u gradu Tuchy, a nosila je naziv Polski Fiat 126p i proizvodila se od 1973. do 2000. Zbog relativno niske cijene, ovaj automobil je postao izuzetno popularan u Poljskoj i drugim zemljama Istočne Evrope, a tokom 1980-ih je postao najpopularnije vozilo na poljskim putevima. Zbog malih dimenzija dobio je nadimak „Maluch“, što bi u prevodu značilo mališan. Ovaj naziv je postao toliko upečatljiv da je 1997. prihvaćen od strane proizvođača kao zvanično ime automobila.
Političke konotacije
Tokom perioda komunizma u Poljskoj, privatni automobil se vodio kao luksuzna stavka, pa je 1971. u ovoj zemlji na ulicama bilo svega 556.000 putničkih vozila. Baš zbog toga, Polski Fiat 126p je bio praktično jedini način da se srednjoj klasi obezbijedi mobilnost.
Zbog toga, proizvodnja nije mogla da zadovolji potražnju, pa su mnogi na svoj primerak morali da čekaju i nekoliko godina. Komunistička vlast je na osnovu zasluga dodjeljivala kupone koji su pružali mogućnost kupovine ovog automobila.
Skoro 30 godina bez promena
Fiat 126 je specifičan po tome što za 28 godine proizvodnje nije dobio drugu generaciju. Ovaj mali automobil sa dvocilindarskim motorom je dobio par osvježenja tokom skoro tri decenije postojanja, ali se suština nije mijenjala.
Nakon skoro 5 miliona proizvedenih primjeraka, poslednji Fiat 126 je sa proizvodne trake u Poljskoj sišao 2000. godine, i direktno je prebačen u muzej italijanske kompanije u Torinu.
Dvocilindarski motor za tri decenije
Sa tri metra dužine i težinom oko 600 kg, Fiat 126 je bio mali i lagan. Tokom cijelog životnog vijeka, jedini izbor je bio dvocilindarski motor koji je vremenom dobio veću zapreminu.
U početku je to bio agregat zapremine 594 kubika sa 23 KS i 39 Nm, a tokom 1977. zapremina je povećana na 652 kubika. Snaga je ostala ista, ali je obrtni moment povećan na 43 Nm. Deset godina kasnije je redizajnirani Fiat 126 Bis dobio motor zapremine 704 kubika sa 26 KS, a ova, najsnažnija verzija je od 0 do 100 km/h stizala za 33 sekunde.
Proizvodnja u Kragujevcu
Nakon velikog uspeha poljske verzije, proizvodnja u Italiji je ranije obustavljena. Ipak, pored Poljske i Italije, ovaj model se proizvodio u Austriji i Jugoslaviji. Fabrika u Kragujevcu je pod licencom Fiata proizvodila legendarnu „Peglicu“ pod nazivom Zastava 126, ali ovaj mališan kod nas nije doživio uspjeh poput „Fiće“ ili „Stojadina“. Nažalost, ne postoje zvanični podaci o broju proizvedenih primjeraka u Kragujevcu.