Nauka - Tehnologija
07.04.2023.
15:27
Otkrivena veza litijuma i autizma kod dece: Nova studija naučnika
Izvor: Sputnik
0
Foto: Pixabay
Naučnici su identifikovali vezu između nivoa litijuma u vodi iz vodovoda u Danskoj i povećane opasnosti da djeci bude dijagnostikovan autizam.
Nova naučna studija urađena je na uzorku od 52.706 dece, a naučnici navode da iako nije dovoljna da bi se dokazalo kako litijum direktno izaziva autizam, ta mogućnost je vrijedna daljeg istraživanja.
Viši rizik od autizma gdje ima više litijuma u vodi
Taj hemijski element koji se javlja u prirodi, ali i lek koji se koristi za tretiranje poremećaja raspoloženja, ranije je povezivan sa pobačajima i srčanim manama kod beba. Nova naučna studija iz Danske prva je koja povezuje litijum sa autizmom, piše Sajens alert.
„U ovoj studiji, zasnovanoj na populaciji Danske i kontrolisanoj na osnovu kontrolne grupe, autori su otkrili da je izlaganje trudnica višim nivoima litijuma u domaćinstvima kroz pijaću vodu tokom trudnoće povezano sa umjerenim povećanjem rizika od autizma kod djece“, navode autori studije.
Taj nalaz je ostao čvrst i posle prilagođavanja nekolikim društveno-ekonomskim faktorima i izlaganju zagađenja vazduha, pišu autori studije objavljene u naučnom časopisu „Džama pedijatriks“.
Litijum obično ulazi u vodu za piće kroz ispiranje minerala pod zemljom, a poredeći sa drugim zemljama, nivo tog metala u pijaćoj vodi u Danskoj je umjeren do nizak.
Naučnici su koristili podatke o pacijentima i registre informacija kako bi identifikovali djecu rođenu između 2000. i 2013. godine sa ili bez dijagnoze autizma, mapiranih u 151 različitom javnom vodovodu (što predstavlja izvore snabdijevanja vodom za otprilike polovinu stanovništva).
Koncentracija litijuma u vodi bila je podeljena u četiri jednaka dijela - kvartila, od najmanje koncentracije do najveće i za svaki je određivan uticaj prilikom prenatalne izloženost.
Nivo litijuma u drugom i trećem kvartilu povezan je sa povećanjem rizika od dobijanja autizma za 24 do 26 odsto u poređenju sa prvim kvartilom – najnižom koncentracijom litijuma. U četvrtom kvartilu, gde je koncentracija litijuma najviša, rizik od dobijanja autizma je uvećan 46 odsto u poređenju sa prvim kvartilom.
Uticaj na razvoj mozga kod djece
Od 8.842 učesnika studije kod kojih je dijagnostikovan autizam, njih 2.850 dolazi iz područja gde su nivoi litijuma u vodi najviše koncentrisani i pripadaju četvrtom kvartilu, dok 1.718 njih pripadaju područja sa najnižom koncentracijom, prvom kvartilu.
„U budućnosti, izvori litijuma u vodi, na koje utiču ljudi, biće brojniji zbog korišćenja litijumskih baterija, njihovog odlaganja u zemlji i potencijalne kontaminacije podzemnih voda“, rekla je neurolog i epidemiolog Beata Ric sa Univerziteta Kalifornija u Los Anđelesu.
Poznato je da litijum može da prođe kroz placentu i kroz krvno-moždanu barijeru i postoje istraživanja koja ukazuju na mogućnost da može da utiče na razvoj mozga, navodi Sajens alert.
Slika o litijumu je komplikovana, budući da se široko koristi za balansiranje raspoloženja kod ljudi sa bipolarnim poremećajem i depresijom. Viši nivoi litijuma u vodi takođe su povezani sa nižim stopama samoubistva, zbog čega se čuju i glasovi da bi ga trebalo vještački dodavati u vodu za piće.
Naučnici navode da će biti potrebna dodatna istraživanja na ovu temu.
„Bilo koji element koji kontaminira vodu i može da utiče na razvoj ljudskog mozga zahtijeva intenzivno ispitivanje. Rezultati naše studije bazirani su na visokokvalitetnim danskim podacima, ali će biti potrebno da budu ponovljeni u drugim nacijama i područjima svijeta“, navodi Beata Ric.