Pokazali su to podaci organizacije „Eko akcija“, koja svakodnevno objavljuje mjerenja kvaliteta vazduha u BiH.

U Sarajevu i Travniku bio je vrlo nezdrav, sa indeksima kvaliteta od čak 297, te 267.

Posebno oprezne treba da budu osobe sa respiratornim oboljenjima poput astme, kod kojih su moguća značajna pojačanja simptoma i intenziteta bolesti. Povećana je i vjerovatnoća negativnih posljedica po respiratorne organe cjelokupnog stanovništva.

– Oboljeli od plućnih bolesti i bolesti srca, trudnice, djeca i stariji, moraju izbjegavati bilo kakve aktivnosti tokom boravka vani. I svi ostali morali bi izbjegavati produžena ili veća naprezanja tokom boravka vani – navodi se u upozorenju.

Izloženost zagađenom vazduhu u prvom redu povezana je sa povećanjem broja akutnih respiratornih infekcija, povećanjem broja alergija, kao i učestalih glavobolja.

Na to su upozorili iz Instituta za javno zdravstvo Srpske, naglasivši da neželjeni zdravstveni efekti, kao posljedica izloženosti aerozagađenju, mogu nastati usljed kratkoročne ili dugoročne izloženosti.

– Dugoročne posljedice izloženosti zagađenom vazduhu doprinosi povećanju broja oboljelih od kardiovaskularnih bolesti, hronične opstruktivne bolesti pluća, malignih bolesti, prvenstveno karcinom pluća. Danas postoje jasni dokazi da je zagađenje vazduha povezano i sa reproduktivnim zdravljem, utiče na plodnost, trudnoću i novorođenčad i djecu – objašnjavaju u ovom institutu.

Ističu da postoje dokazi da je izloženost zagađenju vazduha povezana i sa nastankom tipa 2 dijabetesa kod odraslih, i može biti povezana sa gojaznošću, sistemskim zapaljenjima, pojavom Alzheimerove bolest i nastankom demencije.

– Prema izvještajima UNICEF BiH, zemlje jugoistočne Evrope, a posebno BiH, najviše pate od zagađenja vazduha. Prema novim statistikama SZO, BiH, Bugarska, Albanija i Ukrajina imaju naveće stope smrtnosti u Evropi koje su posljedica zagađenja vazduha. U BiH se, po podacima Evropske agencije za životnu sredinu, godišnje gubi 44.000 godina života zbog čestica, azot-dioksida ili zagađenja ozonom – upozoravaju iz IJZ.

Ovo su opšte preporuke za stanovništvo u slučaju povećanog zagađenja vazduha:

– izbjegavati dugotrajne i intenzivne fizičke aktivnosti na otvorenom, posebno uz saobraćajnice i posebno za djecu, trudnice, osobe starije životne dobi, osobe oboljele od hroničnih respiratornih i kardiovaskularnih bolesti, osobe sa oslabljenim imunitetom, te osobe koje konzumiraju duvan;

– osobama sa akutnim i hroničnim bolestima savjetuje se redovno uzimanje terapije, te traženje savjeta ljekara u slučaju pogoršanja ili produženoga trajanja simptoma respiratornog i kardiovaskularnog sistema;

– izbjegavati nepotrebne dodatne izloženosti zagađujućim česticama iz drugih izvora, poput pušenja, korištenja hemikalija, ljepila, boja, lakova i slično: 

– koristiti sredstava javnog gradskog prevoza kako bi se smanjio broj vozila kao potencijalnih zagađivača u saobraćaju;

– izbjegavanje/smanjivanje grijanja na čvrsta goriva.