Tim činom će, nakon što je Porfirija na patrijaršijski tron doveo apostolski žrijeb u vidu ruke monaha Mateja iz manastira Sisojevac, praktično biti ozvaničen ishod jučerašnjeg Izbornog sabora SPC.

Današnje svečano ustoličenje će početi liturgijom, poslije koje će u tron poglavara SPC novog patrijarha uvesti mitropolit dabrobosanski Hrizostom, koji je predsjedavao Sinodom do izbora novog patrijarha, i episkop sremski Vasilije, koji je vodio Izborni sabor juče u kripti Hrama Svetog Save.

Tokom ustoličenja, Hristozom i Vasije će novom poglavaru uručiti panagiju arhiepiskopa (mala ikona koja se nosi na prsima), žezlo i bijelu panakamilavku (kapu) i to u prisustvu svih arhijereja, brojnih vjernika, zvaničnika i predstavnika drugih vjerskih zajednica.

Panagiju koja će danas biti uručena patrijarhu Porfiriju je kralj Aleksandar Karađorđević uručio 1920. godine prvom patrijarhu obnovljene Pećke patrijaršije Dimitriju, a nosili su je i svi prethodni poglavari: Varnava, Gavrilo, Vikentije, German, Pavle i Irinej.

Žezlo je prvi ponio patrijarh Maksim, čije mošti počivaju u Pećkoj patrijaršiji, a posljednje znamenje koje će biti predano novoizabranom patrijarhu je bijela pana s krstom koja simbolizuje čistotu i uzvišenost služenja poglavara.

Crkveno učenje nalaže da se prilikom uvođenja novog patrijarha u svetosavski tron triput iz svih grla izgovori: “Dostojan!”. To je tradicija koja neće biti izostavljena ni danas.

Uslijediće ono što će mnoge posebno zanimati: 46. poglavar SPC će u pristupnoj bjesedi izložiti svoj program. Prema saznanju Blica, prioritet u Porfirijevom programu biće zadaci SPC u vezi sa očuvanjem Kosova i Metohije.

– To je za njega jedan od prvih i najsvetijih zadataka Crkve, kojem će posvetiti posebnu pažnju u bjesedi, jer za njega Srbija bez Kosova i svetinja koje se tamo nalaze neće imati ni svoju prošlost, ni budućnost. On će posebno istaći da država neće biti lišena pomoći Crkve da u miru i zajedništvu riješe taj problem. Pored toga, on će se u programu osvrnuti i na potrebu Crkve da sjedini i očuva naš narod koji je raseljen na svim kontinentima, ali i na značaj očuvanja jedinstva u SPC i sprečavanje upliva politike, kako se ne bi dogodilo da nepriznate crkve na prostoru bivše Jugoslavije budu priznate “apelacionim pravom” od strane patrijarha vaseljenskog – navodi sagovornik.

Poslije besjede patrijarha on će se i zvanično useliti u Patrijaršijski dvor, odakle bi sa terase trebalo da blagosilja okupljene vjernike koji će prisustvovati svečanom činu.

Pošto je prvi dan uglavnom vezan za protokolarne obaveze, patrijarh Porfirije bi zatim trebalo da svim autokefalnim pravoslavnim crkvama pošalje takozvano „mirno pismo” da je ustoličen. Svi crkveni poglavari bi, inače, na pismo trebalo da mu odgovore i taj čin se smatra aktom priznanja u pravoslavnom svijetu.

Po Ustavu SPC, ustoličenjem patrijarh postaje i predsjednik Svetog arhijerejskog sabora, Svetog arhijerejskog sinoda, Patrijaršijskog savjeta i Patrijaršijskog upravnog odbora.

Poslije ustoličenja u Sabornoj crkvi, ustoličenje 46. patrijarha obaviće se i u Pećkoj patrijaršiji na jesen, u septembru ili oktobru.

Inače, na današnju svečanost su pozvani najviši predstavnici vlasti Srbije i Republike Srpske, diplomatskog kora, kao i tradicionalnih crkava i vjerskih zajednica. Očekuje se da će tom činu prisustvovati i predsjednik Aleksandar Vućić i Milorad Dodik, a broj zvanica će biti ograničen zbog malog prostora u Sabornoj crkvi i zbog poštovanja epidemioloških mjera.

U smiraj prvog radnog dana, patrijarh Porfirije ispratiće vladike koji službuju van Srbije i koji će danas napustiti Beograd.