Zašto djeca stavljaju cipele na prozor uoči svetog Nikole
Foto: null
Srpska pravoslavna crkva slavi Svetog Nikolu Čudotvorca, jednog od najvećih hrišćanskih svetitelja, zaštitnika putnika, moreplovaca, ribara i splavara.
Procjenjuje se da skoro polovina pravoslavaca u Srbiji slavi Svetog Nikolu, a velikom broju Srba u Bosni i Hercegovinu ovaj svetitelj je krsna slava. Ranijih godina važila je izreka da ko ne slavi svetog Nikolu, onda ide u goste. Međutim, ove godine i epidemiolozi i SPC pozvali su vjernika da proslave slavu u krugu porodice.
Sveti Nikola je slava nepromjenljivog datuma - 6. decembra po starom, odnosno 19. decembra po novom kalendaru, na dan kada je 343. godine taj svetitelj preminuo.
Sveti Nikola se slavi i 22. maja, u znak sjećanja na dan kada su njegove mošti 1096. godine prenete iz Mira u Likiji u tada pravoslavni Bari, u Italiji, i položene u Crkvu Svetog Jovana Preteče, koja je ubrzo postala stecište hodočasnika. Tri godine potom građani Barija su u čast Svetom Nikoli podigli velelepnu crkvu.
Sveti Nikola, arhiepiskop mirlikijski, slavi se u cijelom hrišćanskom svetu. Praznuje se kao dječji praznik u zemljama zapadne Evrope, jer tada djeca, ako su bila poslušna, dobijaju poklone. Zaštitnik je grada Amsterdama.
Sveti Nikola je rođen u gradu Patara u oblasti Likija u Maloj Aziji, od roditelja Teofana i None, u vrijeme rimskog cara Valerijana.
Još kao dijete, Nikola je pokazivao neobične duševne darove. Kada je odrastao i izučio škole, želio je da stupi u sveštenički čin, pa ga je njegov stric, arhiepiskop, "proizveo" za sveštenika grada Mira.
Razdijelio imovinu siromasima
Svoj duhovni život počeo je u manastiru Novi Sion, gdje se i zamonašio. Poslije smrti roditelja, svu naslijeđenu imovinu razdijelio je siromašnima.
Prema predanju, vođen čudesnim glasom krenuo je u narod da širi vjeru, pravdu i milosrđe i već je svojom pojavom donosio utjehu, mir i dobru volju.
Sveti Nikola pada u vrijeme velikog božićnog posta, pa vjernici pripremaju isključivo ribu i drugu posnu hranu.
U narodu se vjeruje da Sveti Nikola, noć uoči praznika, obilazi dobru djecu i dijeli poklone. I danas mnogi mališani čiste svoje cipele i stavljaju ih u prozore, očekujući dar od sveca.
U nekim krajevima održao se običaj darivanja djece na današnji praznik jer je Sveti Nikola i njihov zaštitnik.
Prema tradiciji, danas nikako ne valja prati veš, čistiti kuću i raditi bilo kakve kućne poslove.